Lễ cúng tạ mộ: Cách chọn ngày, sắm lễ, bài văn khấn chuẩn nhất
Tạ mộ gia tiên, thần linh tại gia, ngoài đồng hay ban phật là một vấn đề phức tạp mang tính tâm linh với lễ vật cúng tạ mộ, nghi lễ theo từng loại lễ tạ mộ và việc chọn ngày tốt lễ tạ mộ cũng khác nhau.
Ancu.me trang tin bất động sản hôm nay sẽ chia sẻ với các bạn tổng hợp các phong tục lễ tạ mộ, các loại lễ tạ mộ, lễ cúng tạ mộ gồm những gì, văn khấn tạ mộ linh thiêng, đầy đủ nhất giúp bạn hiểu về ý nghĩa, nghi thức lễ tạ mộ truyền thống và cầu bình an, lộc tài, xóa bỏ điềm xui rủi cho gia đình.
Lễ tạ mộ nghĩa là gì?
Lễ tạ mộ là một trong những nghi lễ truyền thống quan trọng của người Việt ý nghĩa nuôi dưỡng truyền thống uống nước nhớ nguồn, tri ân các bậc tiền nhân, các vị thần linh để mang lại sự bình yên, thịnh vượng cho người nơi dương thế.
Lễ tạ mộ tạ ơn gia tiên đồng thời là lễ khấn cúng tạ mộ còn là tỏ lòng cảm tạ tôn thần, đức thánh đã cho gia tiên được nương nhờ đất đó, giúp an lạc và phù hộ cho con cháu. Lễ tạ và văn khấn tạ mộ cầu an là lễ mà gia chủ tỏ lòng thành hy vọng với tâm đức, kính cần chu đáo, cảm tạ phật thánh, quan thần linh bản địa, chư vị tôn thần và gia tiên… sẽ ban ân phúc sức khỏe, gia đình hạnh phúc, lộc tài và tránh được sự quấy nhiễu của yêu ma, gặp điềm lành, hóa điều giữ…
Lễ tạ mộ có thể thực hiện tại gia, tạ mộ ngoài đồng, tạ mộ tại ban phật và có nghi lễ, văn khấn tạ mộ và sắm lễ tạ mộ khác nhau tùy theo lễ tạ mộ.
Ý nghĩa lễ tạ mộ và cúng tạ mộ cầu an
Các loại lễ cúng tạ mộ theo phong tục Việt
Phong tục của người Việt có nhiều lễ cúng tạ mộ bao gồm:
- Lễ tạ mộ cuối năm
- Lễ tạ mộ đầu năm (lễ tạ mộ thanh minh)
- Lễ tạ mộ khánh thành mới xây xong
- Lễ tạ mộ kết phát: lễ cúng tạ mộ phát theo phong thủy tâm linh dành cho những ngôi mộ có các đặc trưng.
- Lễ tạ mộ kết mối (mối đùn): mộ có một lớp keo kiên cố như xi măng bảo vệ hài cốt.
- Lễ tạ mộ phát kết thủy (thủy tụ): Thi hài của người mất được bảo vệ bởi lớp nước giống như thứ nước ướp xác và không được cải táng. Nếu cải táng thì nước sẽ hóa đục và hài cốt chuyển màu đen. Những ngôi mộ kết này được xem là sẽ giúp con cháu, dòng tộc có nhiều may mắn, tài lộc, công danh… nên thường có cách tạ mộ kết riêng cũng như phải lễ tạ ân, cầu xin phát lộc.
- Lễ tạ mộ tam đại: lễ tạ cúng tổ tiên 3 đời của gia chủ
- Lễ, văn khấn tạ mộ 3 ngày, lễ tạ mộ ngày giỗ
- Lễ tạ mộ cúng rằm tháng 7
- Lễ tạ mộ của dòng họ, tộc
Trong đó lễ cúng tạ mộ cuối năm và cúng tạ mộ sau xây dựng là 2 lễ cũng quan trọng trong phong tục tập quán cúng lễ tạ mộ một là cảm tạ, hai là cầu ân.
Lễ cúng tạ mộ cuối năm
Khác với lễ tảo mộ đầu năm, lễ tạ mộ cuối năm là nghi lễ thể hiện sự tưởng nhớ tới tổ tiên, tỏ lòng thành kính. Quan niệm luôn coi trọng việc chôn cất và thờ phụng người đã khuất, người đã mất vẫn còn cuộc sống nối tiếp ở thế giới bên kia và dang dở nơi dương thế nên thường sắm lễ tạ mộ cuối năm như lời mời tổ tiên về ăn cỗ và cảm tạ thần linh đã cho tổ tiên nương nhờ đất lành trong năm qua. Vì vậy cần phải chuẩn bị chu đáo văn khấn lễ tạ thần linh ngoài mộ.
Do đó, hàng năm chuẩn bị đón tết Nguyên đán dù bận rộn thế nào vẫn không thể bỏ qua việc tạ mộ ngoài đồng ở khu lăng mộ của gia tiên, dòng tộc để dọn dẹp nơi an nghỉ và làm lễ cúng tạ mời tổ tiên về ăn tết với con cháu. Cúng lễ tạ mộ cầu bình an, tài lộc là việc không thể thiếu.
Lễ cúng tạ mộ khánh thành, sau khi xây
Lễ vật cúng xây mộ mới và đọc văn khấn tạ mộ mới xây là nghi lễ quan trong khi gia chủ thực hiện việc xây cất mộ mới cho người đã khuất để cầu mong người đã mất yên nghỉ, phù hội cho người trốn dương gian. Trước khi thực hiện lễ xây mộ mới, cần lưu ý làm đầy đủ các thủ tục về bốc mộ như: sắm lễ cũng bốc mộ, bài văn khấn lễ bốc mộ,... thật cẩn thận.
Đồng thời, việc xây cất làm ảnh hưởng tới thần linh nơi đất này vì vậy ngoài việc lễ cúng khởi công động thổ xây mộ thì khi xây xong sẽ sắm lễ cúng tạ mộ mới xây cảm ơn thần linh giúp đỡ, ban đất cho gia tiên an nghỉ, cất nhà mới và tránh động long mạch...
Sắm lễ tạ mộ không cần cầu kỳ mà cần thành tâm
Chọn ngày tốt tạ mộ
Chọn ngày tốt tạ mộ là việc mà nhiều người quan tâm. Tạ mộ vào ngày nào sẽ phụ thuộc vào phong tục từng nơi mà diễn ra lễ tạ mộ. Thông thường sẽ có một số ngày lễ tạ mộ cố định và một số loại lễ tạ lăng mộ sẽ chọn ngày tốt.
Chọn ngày cúng lễ tạ mộ cuối năm
Thường bắt đầu từ ngày đưa ông Táo lên trời 23/12 âm lịch và kết thúc vào ngày 30 Tết Nguyên Đán (ngày cuối cùng của năm cũ) sẽ dọn dẹp mộ phần sạch sẽ và làm lễ tạ mộ cuối năm mời ông bà tổ tiên vào ăn tết và cảm tạ thần linh dung dưỡng phần mộ an lành.
Chọn ngày cúng tạ mộ mới xây cất xong
Ngày cúng lễ tạ mộ mới xây xong sẽ là ngày hoàn thành việc xây dựng mộ phần hoặc chọn ngày tốt hợp tuổi, ngày hoàng đạo gần với ngày sau khi xây mộ xong để làm lễ cúng tạ mộ mới xây.
Chọn ngày lễ tạ mộ đầu năm, Thanh Minh
Lễ tạ mộ tiết Thanh Minh đầu năm sẽ làm vào ngày lễ thanh minh 3/3 âm lịch hàng năm. Vì vậy cần chuẩn bị đồ lễ tạ mộ, cách viết sớ tạ mộ thanh minh trước ngày này.
Ngoài ra, đối với các ngày lễ tạ mộ khác như lễ tạ mộ ngày giỗ gia tiên sẽ là vào ngày giỗ. Lễ tạ mộ tháng 7, lễ tạ mộ kết sẽ làm vào các ngày khác nhau phụ thuộc ngày tốt, ngày lễ giỗ.
Cách sắm lễ tạ mộ
Về cơ bản sắm lễ tạ mộ có những lễ vật cơ bản giống nhau và một số loại lễ có lễ vật đặc trưng riêng. Lễ tạ mộ là lễ tỏ lòng biết ơn không phải để khoe khoang vì vậy cách sắm lễ tạ mộ đầy đủ, chu đáo chính là sự thành tâm của gia chủ. Vì vậy, chuẩn bị sắm lễ tạ mộ gồm những gì cơ bản và quan trọng phải thành tâm.
Chuẩn bị, sắm lễ tạ mộ cuối năm
Lễ tạ mộ cuối năm gồm những gì? Chuẩn bị sắm lễ tạ mộ cuối năm sẽ bao gồm 2 phần chính đó là:
Dọn dẹp bầy biện lễ vật để chuẩn bị cúng tạ mộ
- Dọn dẹp khu lăng mộ: phát quang cỏ dại, cây cối, đắp đất bồi thêm, sơn sửa những vị trí hư hại của phần mộ. Kiểm tra kỹ xem mộ có bị cây cối, rắn, chuột làm tổ hay không để xử lý vì rất kiêng kỵ vấn đề này, lau chùi vệ sinh bia mộ. Phần mộ đẹp, sạch sẽ khang trang sẽ giúp mộ phần tốt và tổ tiên dễ bình an, gia chủ được ban nhiều phước lộc.
- Phần sắm lễ, văn khấn văn cúng tạ mộ cuối năm
Đi thăm mộ cần mua gì? Sắm lễ, bày lễ cúng tạ mộ ngoài đồng cuối năm là việc vô cùng quan trọng. Với ý nghĩa cảm tạ thần linh, thổ địa che chở cho người đã khuất và cảm tạ ông bà tổ tiên đã bảo vệ, phù hộ cho con cháu, mời tổ tiên về ăn tết. Vì vậy, phần sắm lễ tạ cuối năm sẽ phải gồm có 2 loại lễ.
+ Lễ tạ thần linh, thổ địa nơi táng tại phần mộ
Phần lễ tạ này nên có mâm xôi gà hoặc lễ xôi giò. Nếu nghĩa trang có miếu cho thần linh thì mang lễ ra đó bày và dâng sớ tạ mộ, khấn tạ. Nếu nghĩa trang không có miếu thần linh thì đặt cạnh mộ và khấn, vái lạy đất trời.
+ Đồ lễ tạ tổ tiên cúng tạ mộ cuối năm
Với lễ tạ mộ cuối năm cho tổ tiên ngoài đồng nên chuẩn bị: Hương, trái cây, hoa tươi, trầu cau, rượu trắng, chè thuốc, nến cốc, sớ lễ tạ mộ, vàng mã. Ngoài ra có thể chuẩn bị thêm quần áo và vật dụng.
Lễ vật cúng tạ lăng mộ có thể đơn giản và không quá cầu kỳ nhưng sẽ cần phải thành tâm dâng kính hướng về người đã mất.
Chuẩn bị sắm lễ tạ mộ mới xây xong
Chuẩn bị, sắm lễ tạ mộ mới xây xong
Đối với mộ mới xây xong sẽ cần phải làm lễ cúng tạ mộ. Trong đó mua sắm lễ cúng xây mộ, lễ cúng khánh thành mộ ngoài đồng tại phần mô như sau:
Phần lễ thần linh
Một phần lễ cho thổ địa thần linh nơi đất nghĩa trang này gồm có xôi, thịt luộc và ít vàng, tiền xu. Lễ cho thần linh sẽ đặt ở nơi có ban thờ thần linh của nghĩa trang hoặc nếu không có ban thờ riêng thì đặt cạnh lễ gia tiên của mình.
Phần lễ gia tiên
- Phần lễ vật cúng tạ mộ mới xây
- Hương thơm hoa tươi ( nên chọn hoa hồng đỏ, bách hợp trắng, cúc hoặc hoa mà người khuất thích): 10 bông
- Trầu cau: 3 lá, 3 quả/cành dài đẹp
- Trái cây: 1 mâm (ngũ quả)
- Xôi trắng: 1 mâm bên trên bày gà luộc (gà trống thiến) nguyên con hoặc giò nạc.
- Rượu trắng: 0,5 lít và 5 cái chén, 10 lon bia + 2 bao thuốc lá + 2 gói chè (1 lạng/gói) 2 nến cốc màu đỏ dùng để thắp khi làm lễ.
- Phần mã cúng tạ mộ mới xây
- 1 cây vàng hoa đỏ
- 5 con ngựa 5 màu (đỏ, xanh, trắng, vàng, chàm, tím) cùng với 5 bộ mũ, áo, hia ( loại to) cùng với đồ kèm theo ngựa là cờ lệnh, kiếm, roi.
- Mỗi ngựa trên lưng có 10 lễ vàng tiền (một lễ gồm có tiền xu, vàng lá, tiền âm phủ các loại..)
- 4 đĩa để tiền vàng riêng: trong đó 1 đĩa để 3 đinh vàng lá, 1 đinh xu tiền 1 đĩa có 1 đinh vàng lá, 7 đinh xu tiền 1 đĩa có 9 đinh vàng lá, 1 đinh xu tiền 1 đĩa có 1 đinh xu tiền
- Quần áo cho người trong mộ phần chọn theo vong linh nam/nữ, phụ lão/ấu nhi tương ứng.
Ngoài ra, có thể sắm thêm tiền âm phủ: vàng lá, tiền xu… mỗi thứ một ít.
Bày lễ ở nơi bằng phẳng, lên phần mộ mới xây cất. Hoặc nếu phần mộ nhỏ không này được lễ thì có thể sắm bàn để bày lễ. Lễ cúng tạ mộ sẽ phù thuộc vào phong tục của từng nơi như sẽ có lễ cho thần linh và lễ cho gia tiên và tùy theo điều kiện của gia đình để sắm lễ. Quan trọng sắm lễ và cúng tạ mộ phải thành tâm.
Bài khấn, văn khấn tại mộ mới xây, cuối năm
Tương tự như văn khấn tạ đất thì bài cúng tạ mộ cuối năm, văn khấn lễ tạ mộ đầu năm, khấn mộ mới xây, đầu năm thanh minh, mộ kết… tương đối giống nhau sẽ bao gồm các phần cúng lễ cơ bản sau:
- Phần kính lạy quan thần thổ địa, thần linh..
- Phần tiết chủ
- Lý do tạ mộ
- Phần cầu
- Phần tạ
Dưới đây là mẫu bài văn khấn tạ mộ ngoài đồng, cúng tạ mộ mới xây, cuối năm thanh minh, gió… giúp bạn có thể lo lễ và có bài khấn, cúng vẹn toàn hóa giải muộn phiền, cầu xin yên bình cho mộ phần và lộc tài cho gia chủ.
Mẫu bài văn khấn cúng tạ mộ cuối năm
(Bài khấn, văn khấn tại mộ mới xây, cuối năm)
Văn khấn cúng lễ tạ mộ cuối năm 30 Tết để xin phép Thổ thần Thổ địa nơi đó cho ông bà về ăn Tết.
Kính lạy:
- Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào phán quan.
- Ngài bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương.
- Ngài bản xứ thần linh Thổ địa tôn thần.
- Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh long, Hữu Bạch hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản ở trong xứ này.
Chúng con (Họ tên vợ, chồng) .............................................................
Địa chỉ ...................................
Sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Tôn thần, kính viếng vong linh là:
(Tên của Ông, bà, cha mẹ v.v…):..................................................... Tuổi....................
Tạ thế ngày........................ Phần mộ ký táng tại......................................................................
Nay nhân ngày.................. (Cuối năm hoặc ngày tết thanh minh, thăm mộ) con xin cúi lạy Thần linh đất này, Thành hoàng bản thổ nơi đây, đất lành chim đậu, đức dày thanh cao, giữ lành công lao, có kết có phát nhờ vào thần quan, tôn thần long mạch cao sang, nhị thập tứ hướng nhị thập tứ sơn quanh vùng.
Chọn đây an táng mộ phần, thỏa yên muôn thủa, hồng ân đời đời, gia ân mãi mãi không thôi, chúng con xin có vài lời cầu xin: Bái tạ thủ mộ thần quan, cho chân linh dưỡng cho hài cốt nguyên vẹn toàn, phù hộ con cháu trần gian, an khang mạnh khỏe ăn làm gặp may. Âm dương cách trở, bát nước nén hương, biểu tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
(Khấn 3 lần rồi đốt vàng tiền)
Mẫu bài văn khấn tạ mộ mới xây xong
Dưới đây là văn mẫu bài cúng tạ mộ mới xây xong:
Nam mô a di đà phật!
Con kính lạy:
– Quan đương xứ thổ địa chính thần
– Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần,
– Tiền thần Chu Tước, Hậu thần Huyền Vũ, Tả thần Thanh Long, Hữu thần Bạch Hổ
– Liệt vị Tôn thần cai quản ở xứ này.
Con kính lạy vong linh ….
Hôm nay là ngày…tháng…năm…, là tiết ngày khánh thành mộ chí…
Chúng con là:………
Thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ mộ phần.
Nguyên có vong linh thân nhân của gia đình chúng con là:……. hiện phần mộ an táng ở nơi này. Đội ơn Chư vị Tôn thần che chở, ban ân, vong linh được yên ổn vui tươi nơi chín suối. Lại nhờ có duyên lành, gia đình chúng con được vong linh thường về ghé thăm, linh ứng giúp chỉ dẫn các công các việc được đầu xuôi đuôi lọt, nhờ thế toàn gia được an ninh khang thái, từng bước tiến bộ.
Nay nhâm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mộ những mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.
Cúi mong vong linh chấp kỳ lễ bạc, lời kêu tiếng khấn, tờ đơn cánh sớ, tùy phương ứng biến, độ trì toàn gia, từ trẻ tới già, luôn được vui tươi, mạnh khỏe.
Chúng con dâng biếu vong linh tài mã gồm : …. (đọc tên các đồ mã dâng cho vong)
Âm dương cách trở, bát nước nén hương, giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
Bài văn khấn tạ mộ ngày giỗ
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy Tổ Tiên nội ngoại họ: …………………
Tín chủ (chúng) con là: ……………………
Ngụ tại: ……………………
Hôm nay là ngày ……… tháng ………. Năm…………
Là chính ngày Cát Kỵ của ………………………………
Thiết nghĩ ………. (dài) vắng xa trần thế, không thấy âm dung.
Năm qua tháng lại ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Ngày mai Cát Kỵ, hôm nay chúng con và toàn gia con cháu thành tâm sắm lễ, quả cau, lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án thành khẩn kính mời ………………
Mất ngày …………….. tháng …………. năm ……………
Mộ phần táng tại: ……………………
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Con lại xin kính mời các vị Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Huynh Đệ, Cô Di, và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ con lại xin kính mời ngài Thổ Công, Táo Quân và chư vị Linh thần đồng lai giám cách thượng hưởng.
Tín chủ lại mời các vị vong linh Tiền chủ, Hậu chủ nhà này, đất này cùng tới hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Những lưu ý quan trọng về lễ tạ mộ
Những lưu ý quan trọng về lễ tạ mộ
Đối với lễ tạ mộ là lễ để tạ ơn thần linh, ông bà và cầu mong bình an, phát lộc tài. Vì vậy, người tạ mộ bao giờ cũng chuẩn bị kỹ lưỡng về lễ vật cúng tạ mộ và bài văn cúng tạ mộ phù hợp. Đồng thời, với lễ cúng tạ mộ nên lưu ý các vấn đề sau để lễ cúng tránh những điều không tốt và đảm bảo lòng tôn trọng, kính cẩn.
Tạ mộ gia tiên cũng cần lưu tâm đến cả phần mộ của dòng họ: Phần mộ thờ dòng họ là nơi thờ phụng những người có mối quan hệ trên 5 đời (ngũ đại mai thần chủ) với gia chủ. Vì thế, không chỉ thắp hương cho nhà mình mà cũng nên có nén hương cho người cùng họ. xung quanh mộ phần và mộ tổ.
Những người nên đi tạ mộ: Các cụ già là người thích hợp cho việc lo việc cúng khấn tổ tiên nơi phần mộ.
Những người không nên đi tạ mộ: Tạ mộ là thành kính nhưng đây là chốn linh thiêng và có nhiều hơi lạnh, ma quỷ vì vậy vẫn có một số người không nên đi, tham gia lễ tạ mộ dễ ảnh hưởng tới sức khỏe.
- Người có tình trạng sức khỏe không tốt: phụ nữ có thai, ốm yếu, đau bệnh
- Trẻ nhỏ dưới 10 tuổi nên nên cho theo ra nghĩa trang
- Phụ nữ đang thời kỳ “đèn đỏ”
- Tránh đi tạ mộ quá sớm, sương gió không tốt cho sức khỏe, đặc biệt có trẻ nhỏ đi theo.
- Không nên đi quá muộn âm khí về chiều thường nặng hơn nên khôg tốt cho sức khỏe.
- Tránh làm quá linh đình
- Không nên ăn đồ cúng ở tại nghĩa trang bởi mất vệ sinh, dễ lạnh bụng
- Không nô đùa ở các phần mộ
- Khi đi tạ mộ ngoài đồng về nên hơ lửa hoặc tắm nước ngừng để xua hơi lạnh và đuổi âm khí.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về lễ tạ mộ, cách sắm lễ cúng tạ mộ và bài văn khấn cúng tạ mộ cuối năm, thanh minh, mộ mới xây xong… giúp gia chủ tỏ lòng với thần linh, người đã khuất, cầu mong điều tốt lành tới.
Bạn đọc có thể xem thêm bài viết tại ancu.me: Sắm lễ hàn long mạch thế nào? Hướng dẫn văn khấn bồi hoàn địa mạch