Cách tính thuế, lệ phí xây dựng hoàn công nhà ở tư nhân

Khi xây dựng nhà ở ngoài việc chuẩn bị rất nhiều từ thủ tục xin giấp phép xây dựng nếu thuộc công trình cần xin giấy phép, các chi phí về vật liệu nhân công hay hồ sơ hoàn công khi công trình hoàn thành. Đồng thời bạn chắc chắn bạn không thể bỏ qua việc tìm hiểu và thực hiện nghĩa vụ thuế xây dựng nhà ở tư nhân hay thuế hoàn công nhà áp dụng cho năm xây và hoàn thành nhà của bạn như 2015, 2016, 2017, 2018... theo thời gian có hiệu lực của luật thuế về xây dựng nhà ở.

Dưới đây là những thông tin về các loại thuế và cách tính thuế xây dựng nhà ở tư nhân và các khoản phí, lệ phí, xây dựng nhà ở hiện hành chi tiết và đầy đủ nhất.

1. Các loại thuế xây dựng nhà ở, lệ phí hoàn công theo pháp luật hiện hành

Hiện nay, lĩnh vực thuế rất đa dạng từ kinh doanh, mua bán đến xây dựng đều có những loại thuế, phí và lệ phí khác nhau, đòi hỏi những người thuộc đối tượng nộp thuế phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với nhà nước.

Thuế xây dựng nhà ở cũng là một trong những loại thuế mà khi xây dựng công trình nhà ở sẽ cần phải kê khai và thực hiện đóng nộp thuế đầy đủ. Hiện nay, theo quy định của pháp luật thì thuế xây dựng nhà ở sẽ gồm có các loại thuế sau:

• Thuế môn bài: là một sắc thuế trực thu và thường là định ngạch đánh vào giấy phép kinh doanh (môn bài) của các doanh nghiệp và hộ kinh doanh.
• Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
• Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
• Lệ phí trước bạ hoàn công xây dựng

Những loại thuế này đều là những loại thế mà những ai có hoạt động xây dựng nhà đều phải thực hiện. Và cách tính thuế của từng loại thuế trên cũng có sự khác nhau cũng như đối tượng đóng thuế.

Cách tính thuế xây dựng nhà ở tư nhân

2. Cách tính các loại thuế xây dựng nhà ở tư nhân hiện nay

2.1. Thuế môn bài

a) Đối tượng đóng thuế môn bài xây dựng nhà ở

Thuế môn bài được thu hàng năm. Mức thu phân theo bậc, dựa vào số vốn đăng ký hoặc doanh thu của năm kinh doanh kế trước hoặc giá trị gia tăng của năm kinh doanh kế trước tùy từng nước và từng địa phương. Tất cả tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất kinh doanh (bao gồm cả các chi nhánh, cửa hàng, nhà máy, phân xưởng…. trực thuộc đơn vị chính) đều thuộc đối tượng nộp thuế môn bài.

Do đó, khi bạn xây nhà sẽ cần phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế môn bài nếu:

Tự mua vật liệu và có thuê nhân công xây dựng riêng lẻ: chủ hộ sẽ là người thực hiện đống thuế xây dựng là thuế môn bài. Trong trường hợp chủ đầu tư (chủ nhà) thuê đơn vị thi công riêng thì chủ thầu sẽ phải là người phải thực hiện kê khai thuế và đóng thuế môn bài cho lĩnh vực xây dựng nhà ở tư nhân.

b) Mức đóng thuế môn bài xây dựng nhà ở tư nhân

Mức đóng thuế môn bài được xác định căn cứ vào quy định tại điểm 2, Mục I Thông tư 42/2003/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn bổ sung, sửa đổi Thông tư số 96/2002/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định số 75/2002/NĐ-CP của Chính phủ về điều chỉnh mức thuế môn bài và Công văn 763/ BTC-TCT ngày 16/01/2009 của Bộ tài chính.

Thuế môn bài sẽ được thu theo mức sau đây:

• Thuế bậc 1: Thu nhập 1 tháng trên 1.500.000 đồng – Mức đóng thuế cả năm 1.000.000 đồng
• Thuế bậc 2: Thu nhập 1 tháng trên 1.000.000 đến 1.500.000 đồng – Mức đóng thuế cả năm 750.000 đồng.
• Thuế bậc 3: Thu nhập 1 tháng trên 750.000 đến 1.000.000 đồng – Mức đóng thuế cả năm 500.000 đồng.
• Thuế bậc 4: Thu nhập 1 tháng trên 500.000 đến 750.000 đồng – Mức đóng thuế cả năm 300.000 đồng.
• Thuế bậc 5: Thu nhập 1 tháng trên 300.000 đến 500.000 đồng – Mức đóng thuế cả năm 100.000 đồng.
• Thuế bậc 6: Thu nhập 1 tháng bằng hoặc thấp hơn 300.000 đồng – Mức đóng thuế cả năm 50.000 đồng.

Như vậy mức đóng thuế môn bài trong lĩnh vực xây dựng nhà ở tư nhân sẽ giao động từ 50.000 đồng đến 1.000.000 đồng phụ thuộc vào giá thuê nhân công theo hợp đồng xây dựng.

Đối tượng nộp thuế muôn bài có thể là 1 trong 2 đối tượng là chủ nhà hoặc chủ thầu xây dựn phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Công thức tính thuế xây dựng nhà ở tư nhân hiện nay

2.2. Thuế Giá trị gia tăng (GTGT)

Thuế giá trị gia tăng (GTGT) trong lĩnh vực thuế xây dựng nhà ở được quy định theo Luật thuế giá trị gia tăng năm 2008 và Luật thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2008 và các văn bản thi hành.

a) Đối tượng đóng thuế GTGT trong xây dựng

Trong đó quy đinh những đối tương phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp chính là các cá nhân hay tổ chức có phát sinh các hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa và dịch vụ. Do vậy theo quy định trên thì việc xây dựng nhà ở cũng là hình thức hoạt động xây dựng của tổ chức hoặc cá nhân vì vậy phải kê khai nộp thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp nếu có.

Đối tượng nộp thuế giá trị gia tăng sẽ là chủ thầu khi nhận thầu xây dựng nhà ở. Tuy nhiên để tránh rắc rối nếu bạn xây dựng nhà mà thuê thầu thì nên thỏa thuận với bên nhà thầu bằng hợp đồng, nhằm tránh phát sinh những tranh chấp về đối tương nộp thuế.

b) Căn cứ tính thuế giá trị gia tăng khi xây dựng nhà ở

Căn cứ Khoản 2 Điều 2 Thông tư 92/2015/TT-BTC quy định cách xác định số thuế phải nộp là:

Thuế GTGT phải nộp = (Doanh thu tính thuế) x (Tỉ lệ % tính thuế GTGT)

Trong đó:

• Doanh thu tính thuế GTGT đối với hoạt động xây dựng nhà tư nhân là toàn bộ giá trị công trình hay phần việc xây dựng phải thực hiện được xác định theo Hợp đồng xây dựng; hoặc theo diện tích và đơn giá (tính trên 1 đơn vị diện tích).
• Đối với những trường hợp chủ thầu không bao thầu nguyên vật liệu mà chỉ nhận thầu nhân công thì doanh thu tính thuế của chủ thầu được tính dựa trên tổng số tiền nhân công xây dựng chủ nhà phải trả cho chủ thầu theo hợp đồng khi hoàn thành công trình.
• Nếu như hợp đồng xây dựng thỏa thuận về giá nhưng không phù hợp với giá trị thực thanh toán trên địa phương thì cơ quan thuế sẽ thực hiện việc quyết định doanh thu thế phải nộp trong trường hợp này theo quy định tại điều 36, 38 của Luật Quản lý thuế.
• Nếu trong trường hợp cá nhân nộp thuế khoán có sử dụng hóa đơn của cơ quan thuế thì doanh thu tính thuế được căn cứ theo doanh thu khoán và doanh thu trên hóa đơn.

- Tỉ lệ % doanh thu tính thuế GTGT được áp dụng như sau:

• Đối với Hợp đồng xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: tỉ lệ 5%
• Đối với Hợp đồng xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: tỉ lệ 3%

2.3. Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trong lĩnh vực thuế xây dựng nhà ở tư nhân

a) Đối tương tính thuế thu nhập cá nhân khi xây dựng nhà ở tư nhân

Thuế xây dựng nhà ở tư nhân ngoài thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng thì còn phải tính đến thuế thu nhập cá nhân theo quy định về pháp luật thuế. Theo quy định của pháp luật thì những nhân công xây dựng nhà cho bạn được coi là cá nhân kinh doanh dịch vụ xây dựng, lắp đặt và phải thực hiện nộp thuế như với cá nhân kinh doanh theo quy định tại thông tư 92/2015/TT-BTC.

b) Căn cứ tính thuế TNCN khi xây dựng nhà ở

Cụ thể cách tính thuế xây dựng nhà ở tư nhân mảng thuế TNCN như sau:

Thuế TNCN phải nộp = (Doanh thu tính thu nhập chịu thuế) X (Tỉ lệ TNCT trên doanh thu) X (Tỉ lệ thuế TNCN) (tạm thu 10%)

Trong đó:

- Doanh thu tính thu nhập chịu thuế đối với hoạt động xây dựng nhà tư nhân được xác định bao gồm thuế (trường hợp thuộc diện chịu thuế) của toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Doanh thu này tương tự như tính doanh thu tính thuế giá trị gia tăng trong lĩnh vực xây dựng nhà ở.

- Tỉ lệ (%) TNCT tính trên doanh thu: được áp dụng tỉ lệ tạm thu là 10% theo quy định tại của các văn bản pháp luật thuế TNCN hiện hành.

Các đối tượng nộp thuế thuế, lệ phí xây dựng hoàn công nhà ở tư nhân

Như vậy, theo cách tính thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân thì người có công trình xây dựng muốn thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ và chính xác sẽ cần thể hiện rõ trong thỏa thuận hợp đồng các trường hợp:

• Thuê khoán gọn: bao gồm thuê cả nhân công và cung cấp vật liệu xây dựng. Trường hợp này chủ thầu xây dựng sẽ là người thực hiện nghĩa vụ kê khai thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp trên toàn giá trị công trình nhận khoán theo hợp đồng.
• Trường hợp thuê khoán nhân công thuê lẻ không có hợp đồng hoặc có thuê thầu xây dựng nhưng không chứng minh bằng hợp đồng, căn cứ thuê thầu và tự mua vật liệu mà gia đình tự mua. Trường hợp này hộ gia đình sẽ là người phải là người nộp thuế. Về phần vật tư có thể hộ gia đình, cá nhân xây dựng nhà ở tự mua, cơ quan thuế không thu thuế vật tư của nhà tư nhân.
• Trường hợp gia đình có hợp đồng xây dựng giữa chủ hộ và chủ thầu thống nhất việc nộp thuế là do chủ nhà thực hiện thì chủ nhà có trách nhiệm kê khai và nộp thuế xây dựng đầy đủ.

2.4. Lệ phí trước bạ hoàn công

Ngoài các loại thuế xây dựng cơ bản trên thì người có công trình xây dựng sẽ phải nộp lệ phí hoàn công khi làm thủ tục hoàn thành xây dựng nhằm khai báo và xin giấy hoàn công, sổ hồng hoàn công xác nhận những thay đổi quyền sở hữu nhà và đất theo hiện trạng thay đổi mới nhất.

Bởi lẽ theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 Nghị định 45/2011/NĐ-CP quy định về lệ phí trước bạ thì nhà đất là một trong những đối tượng phải chịu thuế trước bạ và nó phát sinh khi đăng ký xác lập quyền sở hữu.

Tuy nhiên, đối với những trường hợp thuộc Điều 4 NĐ 45/2011 thì sẽ không phải nộp lệ phí trước bạ. Trong đó bao gồm trường hợp lệ phí trước bạ khi hoàn công nhà ở riêng lẻ tư nhân.

Trên đây là tổng hợp các khoản thu và nghĩa vụ nộp thuế xây dựng nhà ở tư nhân của người có công trình xây dưng bao gồm dành cho cả chủ hộ gia đình, chủ thầu, nhân công. Hy vọng nó sẽ giúp cho bạn có được nhiều căn cứ tính thuế và xác định nghĩa vụ, bảo vệ quyền lợi của mình khi có hoạt động xây dựng.