Luật quy hoạch 2020 hiện hành cần chú ý điều gì?
Hệ thống và ý nghĩa của luật quy hoạch
Quy hoạch là gì?
Có rất nhiều những khái niệm quy hoạch như:
- Quy hoạch xây dựng là gì?
- Quy hoạch đô thị, nông thôn, khu dân cư, quy định về quy hoạch khu công nghiệp
- Quy hoạch hạ tầng kỹ thuật
- Quy hoạch môi trường
….
Như vậy có nhiều loại quy hoạch khác nhau và theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Quy hoạch 2017, quy hoạch được hiểu là: “việc sắp xếp, phân bố không gian các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh gắn với phát triển kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường trên lãnh thổ xác định để sử dụng hiệu quả các nguồn lực của đất nước phục vụ mục tiêu phát triển bền vững cho thời kỳ xác định.”
Pháp luật quy hoạch mới nhất hiện nay
Hệ thống pháp luật quy hoạch hiện nay
Luật quy hoạch 2020 có gì mới? Trước đây, vấn đề luật quy hoạch được quy định ở các luật chuyên ngành một cách rải rác như pháp luật quy hoạch xây dựng, quy hoạch dự án, quy hoạch sử dụng đất, quy định quy hoạch khu dân cư nông thôn, đô thị,...
Tuy nhiên, điều này khiến cho việc áp dụng luật khó khăn và không hiệu quả. Vì vậy, sau nhiều thảo luận dự thảo luật quy hoạch và gia hạn, lùi công bố luật quy hoạch quy hoạch 2017 mới nhất, hiện nay đã được nghị quyết quốc hội ban hành lệnh công bố thông qua Luật quy hoạch số 21/2017/QH14 ngày 24 tháng 11 năm 2017.
- Hiệu lực của luật quy hoạch năm 2017 theo quy định từ ngày 1/1/2019.
- Đối với các quy định lập, thẩm định, quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thì Luật quy hoạch có hiệu lực từ ngày 1/3/2018.
Bởi vậy, công bố luật quy hoạch năm 2017 nhưng với nhiều người vẫn gọi là Luật quy hoạch 2018, 2019 hay 2020.
Hiện nay, triển khai thực hiện luật quy hoạch mới nhất 2020. Với những điểm mới luật quy hoạch, các cơ quan tổ chức ban ngành đã phối hợp triển khai rà soát các quy định luật liên quan đến quy hoạch để tháo gỡ những vướng mắc, chồng chéo, bất cập của luật quy hoạch để có hướng giải thích, triển khai tốt nhất quy định về quy hoạch.
Vai trò, ý nghĩa luật quy hoạch
Về bản chất việc phân loại các quy hoạch này dựa vào từng tiêu chí như nhóm ngành, không gian… để đảm bảo việc quản lý xây dựng theo quy hoạch thống nhất, đạt hiệu quả nhất. Nếu như trước kia các vấn đề quy hoạch này được thể hiện riêng lẻ ở các quy định về luật quy hoạch trong nhiều luật chuyên ngành như đất đai, xây dựng… Thì hiện nay, đã có công cụ pháp lý là Luật Quy hoạch, một đạo luật chung thống nhất cho hoạt động quy hoạch tổng thể.
Thông qua Luật quy hoạch là công cụ để Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương có thể đưa ra được các định hướng, mục tiêu chiến lược, các tiềm năng, động lực và xác định không gian phát triển cho từng địa phương hiệu quả nhất.
Nội dung quy định luật quy hoạch hiện hành
Luật quy hoạch năm 2017 là luật chung về quy hoạch bao gồm các nội dung quy hoạch dược quy định từ điều 22 đến 26 của luật này. Nội dung quy hoạch bao gồm các công việc từ phân bố sắp xếp, tổ chức lại không gian, đánh giá thực tế, phân tích, đánh giá, dự báo, giải pháp đối với các vấn đề quy hoạch sau:
Nội dung quy hoạch quốc gia
- Quy hoạch tổng thể quốc gia (điều 22): Tổ chức sắp xếp phân bố lại không gian cho hoạt động: kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng, môi trường, biển, vùng trời…
Pháp luật quy hoạch biển quốc gia (điều 23): Phân vùng và tổ chức không gian ngành, lĩnh vực đối với đất ở ven biển, đảo, quần đảo, biển, vừng trời trên biển thuộc quy chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia của Việt Nam.
- Pháp luật quy hoạch sử dụng đất quốc gia (điều 24): Phân bổ và tổ chức không gian sử dụng đất quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế xã hội, môi trường, sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực liên vùng, tỉnh.
- Pháp luật quy hoạch ngành quốc gia (điều 25): xác định hướng phát triển, tổ chức và phân bố lại không gian, nguồn lực cho các ngành thuộc tính liên ngành, liên tỉnh và quy hoạch bảo vệ môi trường, tài nguyên quốc gia.
Nội dung quy hoạch vùng
Các vấn đề về quy hoạch vùng sẽ bao gồm các nội dung phân tích, đánh giá thực trạng, quan điểm mục tiêu và phương hướng phát triển, giải pháp theo từng vùng cụ thể để có kế hoạch định hướng phát triển, sắp xếp không gian và phân bổ nguồn lực cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường có tính liên ngành, liên vùng và liên tỉnh.
Các nội dung của Luật quy hoạch năm 2017 mới nhất điều chỉnh
Nội dung quy hoạch tỉnh
Nội dung của luật quy hoạch tỉnh theo quy định tại điều Điều 27 là: hoạt động triển khai các dự án cấp quốc gia đã được xác định ở quy hoạch cấp quốc gia; các dự án cấp vùng, liên tỉnh đã được xác định ở quy hoạch vùng; định hướng phát triển, sắp xếp không gian và phân bổ nguồn lực cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường ở cấp tỉnh, liên huyện và định hướng bố trí trên địa bàn cấp huyện.
Nội dung luật quy hoạch đô thị, nông thôn
Pháp luật quy hoạch đô thị và nông thôn theo điều 28 quy định bao gồm các nội dung: lập, thẩm định,, phê duyệt, thực hiện, điều chỉnh quy hoạch đô thị, nông thôn.
Hiện nay các quy định quy hoạch đô thị, nông thôn được thực hiện theo văn bản hướng dẫn luật quy hoạch đô thị và luật xây dựng mới nhất 2014 sửa đổi. Đối với việc công bố, công khai quy hoạch đô thị và nông thôn sẽ được thực hiện theo nghị định hướng dẫn luật quy hoạch 2017 và pháp luật quy hoạch đô thị và xây dựng.
Những điểm nổi bật trong luật quy hoạch hiện nay
Pháp luật công khai quy hoạch
Theo Luật quy hoạch, tuyệt đối nguyên cấm các hành vi từ chối thông tin về quy hoạch. Điều này có nghĩa là luật quy hoạch yêu cầu phải công khai các tin tức quy hoạch nhằm hạn chế tối đa các tiêu cực trong việc quy hoạch cũng như ảnh hưởng tới quyền lợi của những người liên quan.
Cụ thể luật công khai quy hoạch xác định các hành vi cấm như sau:
- Không công bố, công bố chậm, công bố không đầy đủ quy hoạch hoặc từ chối cung cấp thông tin về quy hoạch nếu không thuộc thông tin mật của nhà nước
- Cố ý công khai quy hoạch sai
- Làm giả, hủy hoại, sai lệch hồ sơ, tài liệu về quy hoạch
Bên cạnh đó có rất nhiều các hành vi bị cấp khiến cho việc quy hoạch bị làm sai lệnh như: Cản trở việc tham gia ý kiến của cơ quan, tổ chức, cộng đồng, cá nhân về quy hoạch, thực hiện sai quy hoạch phê duyệt, can thiệp, cảm trở hoạt động quy hoạch.
Xác định nguyên tắc kế thừa khi quy hoạch
Điều 4 Luật Quy hoạch 2017 quy định nguyên tắc khi quy hoạch đó là:
- Đảm bảo sự tuân thủ, liên tục, kế thừa và ổn định trong quy hoạch
- Luôn thống nhất, đồng bộ với các chiến lược quy hoạch ngành, lãnh thổ…
- Công khai quy hoạch và đảm bảo sự tham gia của cơ quan, tổ chức, cộng đồng, cá nhân, hài hòa lợi ích quốc gia, vùng, địa phương và người dân.
- Bảo đảm tính độc lập giữa cơ quan lập quy hoạch với Hội đồng thẩm định quy hoạch
Với quy định này thì việc quy hoạch nhất định phải đảm bảo sự kế thừa chứ không theo tính nhiệm kỳ lãnh đạo để tránh những thay đổi khi có thay thế.
Tìm hiểu thêm về các vấn đề Quy hoạch treo, dự án treo: Thời hạn xóa bỏ, quy định và giải pháp.
Những điểm nổi bật trong luật quy hoạch năm 2017 mới nhất
Buộc phải lấy ý kiến khi quy hoạch
Theo quy định khi pháp luật về lập quy hoạch sẽ phải lấy ý kiến của các cơ quan,tổ chức liên quan và những đối tượng mà quy hoạch tác động đến theo điều 19.
Việc lấy ý kiến sẽ thực hiện theo các hình thức:
- Gửi hồ sơ, tài liệu và đăng tải trên trang thông tin điện tử của cơ quan lập quy hoạch;
- Niêm yết, trưng bày tại nơi công cộng, phát phiếu điều tra phỏng vấn, tổ chức hội nghị, hội thảo và các hình thức khác theo quy định của pháp luật về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn.
Các đơn vị, cơ quan được lấy ý kiến phải có trách nhiệm trả lời. Đối với lấy ý kiến cộng đồng sẽ đăng tải trên trang thông tin điện tử của cơ quan lập quy hoạch;
Pháp luật về điều chỉnh quy hoạch
Quy định của luật điều chỉnh quy hoạch cần phải đảm bảo các nguyên tắc, đặc biệt là không làm thay đổi mục tiêu của quy hoạch nếu không phải là trường hợp:
- Điều chỉnh mục tiêu chiến lược kinh tế, phát triển ngành, lĩnh vực
- Điều chỉnh địa giới hành chính
- Điều chỉnh quy hoạch do tác động của thiên tai, chiến tranh, biến đổi khí hậu
Theo luật việc điều chỉnh quy hoạch không phụ thuộc vào ý chí của cơ quan lập quy hoạch mà sẽ chỉ được điều chỉnh khi có căn cứ.
Điểm mới trong quy định về quy trình lập quy hoạch tỉnh
Đối với vấn đề lập quy hoạch cấp tỉnh sẽ phải tuân thủ, trình tự các bước theo khoản 4 Điều 16 như sau:
- Đánh giá thực trạng và đề xuất các mục tiêu, định hướng phát triển
- Các cơ quan và tổ chức liên quan, UBND huyện đề xuất nội dung, ý kiến cho quy hoạch
- Xử lý, điều chỉnh, bổ sung nội dung quy hoạch do các cơ quan, tổ chức, Ủy ban nhân dân cấp huyện xây dựng, góp ý kiến.
- Điều chỉnh, bổ sung và hoàn thiện nội dung quy hoạch
- Hoàn thiện nội dung và lấy ý kiến lập quy hoạch
- Tiếp nhận, tiếp thu ý kiến và giải trình hoàn thiện quy hoạch
- Trình UBND tỉnh xem xét, thông qua và trình chính phủ.
Bạn đọc có thể tải Luật quy hoạch 2020 file doc Tại đây.
Hệ thống luật liên quan đến quy hoạch
Hệ thống luật liên quan đến quy hoạch theo quy định của Luật quy hoạch mới nhất năm 2017 được xác định cụ thể tại Phụ lục số 2: Danh mục các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành.
Các văn bản pháp luật khác liên quan đến luật quy hoạch
Trong đó, việc lập các hoạch có tính chất chuyên môn, chuyên ngành phải tuân thủ các quy định của một số luật chuyên ngành như:
- Pháp luật quy hoạch đất đai mới nhất - Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện (Luật đất đai 45/2013/QH13)
- Pháp luật quy hoạch môi trường: quy hoạch tổng thể quan trắc môi trường (Luật Bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13)
- Quy định luật quy hoạch bảo vệ, khai thác sử dụng nguồn nước… (Luật Tài nguyên nước số 17/2012/QH13)
- Quy hoạch thủy lợi (Luật Thủy lợi số 08/2017/QH14)
- Quy hoạch xây dựng (Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 sửa đổi luật quy hoạch bổ sung 2018)
- Quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ (Luật Giao thông đường bộ số 23/2008/QH12)
- Quy hoạch sử dụng biển của cả nước (Luật Biển Việt Nam số 18/2012/QH13)
Mỗi loại quy hoạch có tính chất chuyên môn ngoài tuân theo các quy định của Luật quy hoạch chung 2017 thì cần phải tuân thủ theo các quy định của luật chuyên ngành.
Trên đây là toàn bộ những nội dung cơ bản, giới thiệu luật quy hoạch 2017 - Luật số 21/2017/qh14 mong rằng sẽ giúp ích cho bạn đọc nắm được các thông tin quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch không gian, vùng, ngành nghề lĩnh vực để qua đó có thể tiếp cận được tin quy hoach, có những dự định, tính toán phù hợp với các quy hoạch của nhà nước. Đồng thời, giám sát hoạch động lập quy hoạch và triển khai thực hiện hợp pháp, đúng quy định của pháp luật.
Mời bạn đọc tham khảo thêm thông tin về: Bản đồ quy hoạch phú quốc